Poruszająca opowieść o samotności na Dzikim Zachodzie

Dziś coś z Dzikiego Zachodu: rewelacyjna książka Hernana Diaza „W oddali”.

Szwedzki samotny chłopiec trafia do Kalifornii. Poszukując brata, którego pomocna dłoń zniknęła gdzieś w portowych dokach, przebywa drogę ze wschodu na zachód wielkiego kontynentu.
Hakån doświadcza wszelkiego zła tamtego świata – w oczach spotykanych ludzi znajduje wyłącznie niszczycielską żądzę złota. Wykorzystywany przez silniejszych, otrzymuje w zamian niewiele ciepła. Jest zbyt potulny i usłużny, by się sprzeciwić. Znosi wszystko, gdyż przyświeca mu jeden cel – odnalezienie Linusa, tyle że nie zauważa, że podąża w zupełnie przeciwnym kierunku, a jego wizja powoli staje się fatamorganą.

„W oddali” to nietypowy western, gdzie niewiele się strzela, nie poluje na stada bizonów i nie goni za Indianami – to opowieść o przeraźliwej samotności, na którą bohater się godzi i przyjmuje z całym dobrodziejstwem inwentarza. Staje się oprawiaczem skór, mieszkańcem jaskini, wreszcie legendą i postrachem Dzikiego Zachodu. Nie ma znaczenia, ile w tym jego winy, a ile zasług, bo to nie jest książka akcji.

Tu bohater jest w większości sam (wydaje się, że samotność staje się głównym bohaterem) i czytelnik tylko jego (ją?) ma przed oczyma. Atmosfera izolacji była tak namacalna, że gdy na horyzoncie pojawiał się człowiek, miałem ochotę go przepędzić. Z Hakånem było mi najlepiej.

Nie twierdzę, że książka jest łatwa w odbiorze, „komfortowa” – to opowieść o człowieczeństwie i odosobnieniu. Ogarniający Hakåna smutek i poczucie beznadziei, oddalenie od świata i tego, co wokół niego się działo i zupełnie dlań niewidoczny, nieodczuwalny upływ lat nie zmieniają go. Ciągle jest tam samym kilkunastoletnim porzuconym Söderströmem, zagubionym wśród obezwładniającej przyrody. Doświadcza kolejnych nieszczęść i klęsk, znosi je dzielnie, gdyż tli się w nim coraz bledszy płomyk nadziei. Sam jednak wie, że kiedyś nadejdzie dzień, gdy nawet i on zgaśnie.

Książka pochłonęła mnie zupełnie. Nie dziwię się, że H.Diaz, obsypany za nią nagrodami, znalazł się w finale Nagrody Pulitzera. Była moją kolejną przygodą – po rewelacyjnym „Synu” P. Meyera i „Ile z gór tych złota” C.Pam Zhang, z Dzikim Zachodem w roli głównej. Staję się fanem wracającego do łask westernu.

Książkę doskonale przełożył Paweł Lipszyc.