Dzieciństwo jest mroczne…

„Dzieciństwo jest mroczne i zawsze popiskuje jak małe zwierzątko, zamknięte i zapomniane w piwnicy.”

Odważna, burzliwa, porywająca – tak mógłbym trzema słowami określić książkę-biografię, książkę-dokument duńskiej pisarki i poetki Tove Ditlevsen. Śmiem nawet twierdzić, iż „Trylogia” stoi o całą klasę wyżej niż „Lata” Ernaux (blisko jej do Knausgårda). Czasami blisko jej do liryki, niekiedy przypomina wyprawę do mrocznych zaułków świadomości.

Dzieciństwo, Młodość i Uzależnienie – tak autorka poukładała swoje życie. Dziewczęcość, rodzina, kochankowie i mężowie, wreszcie pierwsze literackie próby, kariera pisarska, dziecko i opiaty. Miłość i obłęd, chłód ciała i gorączka poznania – Ditlevsen to przeciwieństwa, nieziszczone obietnice, zbyt odległe marzenia i ciało, które okazuje się największym zdrajcą. Gdzieś w tle przewalają się zbrojne konflikty, a życie toczy się własnym, niespokojnym torem. To także „wojny domowe” – oschła matka, nieobecny duchem ojciec, szarość i bieda kopenhaskiej dzielnicy robotniczej. Socjalistyczne zapędy, narastający głód nałogu i nieustanne poszukiwanie prawdziwego uczucia.

To bardzo szczera, intymna i dotkliwa biografia. Ditlevsen nie wybiela siebie, masochistycznie odsłania kolejne ponure i gorzkie karty jej pamięci, zwłaszcza kiedy zdaje sobie sprawę, że mimo ucieczki przed chłodem, sama stała się powieleniem swojej matki.

Bohaterka-autorka odrzuca nas od siebie. Trudno ją lubić, można co najwyżej jej współczuć. To nie kumpela-zawadiaka, to przecież twórczyni tych słów: „Dzieciństwo jest długie i wąskie jak trumna, nie można się niego wydostać samodzielnie”, ono „przykleja się do człowieka jak zapach”.

Książka, do której z pewnością warto wrócić; książka, której się nie zapomina. Absolutnie polecam.